«Ανακαλύψτε τον ψηφιακό κόσμο μαζί με τα παιδιά σας…με ασφάλεια!»

 «Ανακαλύψτε τον ψηφιακό κόσμο μαζί με τα παιδιά σας…  με ασφάλεια!»

Ανάγκη ενημέρωσης γονέων για την προστασία των ανήλικων χρηστών του Διαδικτύου

·        Μόνο 6% των Ελλήνων γονέων δείχνουν να γνωρίζουν ότι τα παιδιά τους έχουν δει επιβλαβές για αυτά περιεχόμενο, ενώ το ποσοστό των παιδιών που παραδέχεται πως έχει ενοχληθεί ή νοιώσει άσχημα για κάτι που είδε στο Διαδίκτυο αγγίζει το 10%.

·        Η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ παιδιών και γονέων στην Ελλάδα γίνεται επίσης εμφανής από το κατά πόσο οι γονείς έχουν επίγνωση του αν το παιδί τους έχει δει εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου στο διαδίκτυο. Το 42% των γονέων πιστεύουν πως όχι, το 35% πως ναι και το 24% δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν αν κάτι τέτοιο έχει συμβεί. Από την αντιπαράθεση των απαντήσεων γονέων και παιδιών προέκυψε ότι, ενώ το 14% των παιδιών έχει έρθει σε επαφή με σεξουαλικό υλικό, αυτό το γνωρίζει το 12% των γονέων.

·        Σε σχέση με τον εκφοβισμό και την εξύβριση (bullying), συγκρίνοντας τα ποσοστά των γονιών ως προς το κατά πόσο πιστεύουν ότι τα παιδιά τους έχουν υποστεί διαδικτυακό bullying, η Ελλάδα έχει από τα υψηλότερα ποσοστά άγνοιας (79%) μαζί με την Κύπρο, Ιταλία, Ουγγαρία και Ρουμανία.

·        Πρέπει να δοθεί έμφαση στο ότι 17% των παιδιών στην Ελλάδα θα ήθελαν οι γονείς τους να ασχολούνται περισσότερο με τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες ενώ ένα 70% των γονέων νιώθει ότι δεν κάνει αρκετά πράγματα σε σχέση με το παιδί του και το διαδίκτυο, γεγονός που τονίζει το χάσμα ανάμεσα στις γενεές.

Όπως δε χρειάζεται να έχουμε δίπλωμα οδήγησης για να μάθουμε τα παιδιά μας να διασχίζουν με ασφάλεια το δρόμο, έτσι και στον ψηφιακό κόσμο δε χρειάζεται να είμαστε οι «γκουρού» της τεχνολογίας για να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από τις κακοτοπιές.

Η γνώση είναι δύναμη

Να τα μάθουμε να είναι υπεύθυνα. • Να τα εφοδιάσουμε με σωστή πληροφόρηση και εκπαίδευση. • Να τα βοηθάμε όποτε μας το ζητάνε, να είμαστε πάντα στο πλευρό τους, όχι μόνο με το νου μας, αλλά και ως φυσική παρουσία. • Να εμπνεύσουμε εμπιστοσύνη. • Να είμαστε ενημερωμένοι και να καταβάλουμε προσπάθεια να μάθουμε μαζί με τα παιδιά.

Η πληροφορία στο Διαδίκτυο

1.      Υπενθυμίστε στα παιδιά σας ότι δεν πρέπει ποτέ να στέλνουν προσωπικές φωτογραφίες ή βίντεο σε αγνώστους μέσω του κινητού τους ή να τις ανεβάζουν στο Διαδίκτυο. Σε καμία περίπτωση δε, δεν πρέπει να στέλνουν φωτογραφίες τρίτων, εάν αυτοί δεν το γνωρίζουν και δεν έχουν συναινέσει για αυτό.

2.      Μάθετε στα παιδιά να προστατεύουν τα προσωπικά τους στοιχεία και ποτέ να μην καταχωρούν τον αριθμό του κινητού τους τηλεφώνου σε φόρμες/αιτήσεις (ηλεκτρονικές ή μη) προς εταιρίες ή οργανισμούς. Μια τέτοια εγγραφή ισοδυναμεί πολλές φορές με συναίνεση σε ένα συμβόλαιο, όπως κάνουμε στον πραγματικό κόσμο.

3.      Μάθετε στα παιδιά σας, όταν συνδέονται στο Διαδίκτυο από ξένο υπολογιστή, να μην επισκέπτονται ιστοσελίδες που χρειάζονται κωδικούς, δε θα μπορούν να είναι σίγουρα ότι κάποια προσωπικά τους στοιχεία δε θα κλαπούν.

4.      «Σκέψου πριν δημοσιεύσεις!» Από τη στιγμή που ανεβάζουμε οτιδήποτε στο Διαδίκτυο, αυτό παύει να είναι προσωπικό και γίνεται δημοσίως προσβάσιμο, οπουδήποτε στον κόσμο.

5.      Μέσα από συζήτηση, μάθετε στα παιδιά να προστατεύουν τα προσωπικά δεδομένα τους: να μην αποκαλύπτουν σε κανέναν τη διεύθυνση της κατοικίας τους, αριθμούς τηλεφώνων, το όνομα του σχολείου τους, τα μέρη που συχνάζουν.

6.      Είναι βασικό να τονιστεί η σημασία της αποφυγής δημοσίευσης φωτογραφιών στο Διαδίκτυο, ιδιαίτερα αυτών που αντικατοπτρίζουν προσωπικές στιγμές, γιατί τα παιδιά δεν μπορούν ποτέ να γνωρίζουν ποιοι θα έχουν πρόσβαση σε αυτές. Τα παραπάνω ισχύουν αντίστοιχα για τη δημοσίευση βίντεο.

7.      Επίσης, είναι πολύ βασικό να εξηγήσετε στα παιδιά σας πως δεν μπορούν να ανεβάζουν φωτογραφίες/βίντεο άλλων ή δικές τους φωτογραφίες/βίντεο όπου απεικονίζονται και άλλα άτομα, αν τα άτομα αυτά δεν έχουν πρώτα ενημερωθεί και συναινέσει σε αυτό.

Κανένα πρόγραμμα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την καθοδήγηση του παιδιού από εσάς. Τα τεχνικά μέσα δεν είναι πανάκεια και ορισμένες φορές μπορούν να δημιουργήσουν μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας εάν δε συνδυαστούν με την κοινή λογική. Η εκπαιδευτική επίβλεψη στο σπίτι σε αντιστοιχία με αυτή που γίνεται στο σχολείο, μαζί με την επικοινωνία μέσα στην οικογένεια και τη γνώση των κινδύνων, είναι προτιμότερη από τα τεχνολογικά φράγματα, καθώς συμβάλλει στη σωστή εκπαίδευση των ανηλίκων, στην κατανόηση των προβλημάτων και στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης για την αντιμετώπιση αυτών. Γι’ αυτό κάνετε παρέα στα παιδιά σας όταν χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο, ειδικά στις μικρές ηλικίες. Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να συζητήσετε άμεσα οποιοδήποτε θέμα προκύψει και να καλλιεργήσετε την εμπιστοσύνη.

Άγνωστοι και Διαδίκτυο

·        Εάν κάποιος διαδικτυακός «φίλος» ζητήσει από το παιδί σας να κρατήσει τη φιλία μυστική, τότε κάτι δεν πάει καλά.

·        Συζητήστε με τα παιδιά για τους αγνώστους στο Διαδίκτυο.

·        Εξηγήστε στα παιδιά σας ότι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά κατά τις συνομιλίες τους στο Διαδίκτυο και να μην αποκαλύπτουν προσωπικά τους δεδομένα.

·        Πρέπει να βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας δε θα κανονίσουν ποτέ συνάντηση στο φυσικό κόσμο με κάποιο άτομο που γνωρίζουν μόνο μέσω του Διαδικτύου.

·        Τι σημαίνει ο όρος grooming;

Το grooming είναι η διαδικασία κατά την οποία, παιδόφιλοι, προσποιούμενοι ότι είναι έφηβοι, χρησιμοποιούν τα chat rooms για να προσελκύσουν παιδιά με σκοπό να τα κακοποιήσουν. Τα chat rooms φιλοξενούνται στο Διαδίκτυο και σε αυτά μπορεί να έχει πρόσβαση οποιοσδήποτε από οποιοδήποτε σημείο στον κόσμο. Συχνά θεωρούνται από τα παιδιά ασφαλείς τόποι συνομιλίας στο Διαδίκτυο, τόσο εξαιτίας της δημόσιας φύσης της συζήτησης αλλά και της λανθασμένης εκτίμησης των παιδιών ότι διατηρείται η ανωνυμία τους. Οι παιδόφιλοι ξεκινούν συζητήσεις με τα πιθανά θύματα με σκοπό να αναπτύξουν φιλική σχέση με αυτά και να αποσπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τόπο διαμονής τους, τα ενδιαφέροντα, τα χόμπι και τις σεξουαλικές τους εμπειρίες. Μέσα από την σχέση αυτή προκαλούν σιγά σιγά συζητήσεις σεξουαλικής φύσεως και πολλές φορές οι παιδόφιλοι στέλνουν στα υποψήφια θύματα φωτογραφίες παιδικής πορνογραφίας αλλά και πορνογραφίας ενηλίκων για να δώσουν την αίσθηση ότι αυτό είναι κάτι το αποδεκτό και φυσιολογικό. Η τακτική αυτή χρησιμοποιείται για να υπονομεύσει την απροθυμία των παιδιών στο να λάβουν μέρος σε σεξουαλική επαφή. Χρησιμοποιείται επίσης για να αποτρέψει το θύμα από το να ζητήσει προστασία από τους γονείς και τους δασκάλους του, αφού καταλήγει να νιώθει ένοχο που έχει ανταλλάξει τέτοιου είδους φωτογραφίες.

Ηλεκτρονική παρενόχληση και εκφοβισμός (bullying)

Η παρενόχληση, είτε γίνεται με ηλεκτρονικά μέσα είτε στην αυλή του σχολείου και την παιδική χαρά, αποτελεί κοινωνικά μη αποδεκτή συμπεριφορά. Γονείς, εκπαιδευτικοί και παιδιά πρέπει να είναι ευαισθητοποιημένοι και έτοιμοι να αντιδράσουν. Σε αντίθεση με την παραδοσιακή παρενόχληση, η ηλεκτρονική παρενόχληση έχει την ιδιαιτερότητα ότι μπορεί να επηρεάσει το παιδί ακόμη και όταν δε βρίσκεται στον ίδιο χώρο με τον θύτη. Για παράδειγμα, ο θύτης μπορεί να στείλει εκφοβιστικό μήνυμα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του παιδιού ή στο κινητό του τηλέφωνο οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή της νύχτας.

·        Να είστε σε επιφυλακή για ενδείξεις ότι το παιδί σας έχει γίνει στόχος ηλεκτρονικής παρενόχλησης, π.χ. συναισθηματική αναστάτωση, αποφυγή φίλων, σχολείου, δραστηριοτήτων, πτώση επιδόσεων, λεπτά σχόλια που αντανακλούν διαταραγμένες σχέσεις, είτε ηλεκτρονικά είτε φυσικά.

·        Συχνά τα παιδιά αποφεύγουν να αναφέρουν τα δυσάρεστα που συναντούν στο Διαδίκτυο ή μέσω του κινητού τους. Γι’ αυτό είναι βασικό να τους εξηγήσετε ότι, αν τους συμβεί κάτι δυσάρεστο, δε φταίνε αυτά και θα πρέπει να το αναφέρουν άμεσα σε εσάς.

·        Εάν τα παιδιά σας παρενοχλούνται, ερευνήστε εάν ο δράστης βρίσκεται στο κοντινό σας περιβάλλον. Συχνά ο θύτης είναι συμμαθητής ή φίλος, που για κάποιο λόγο θέλει να παρενοχλήσει/γελοιοποιήσει/εκφοβίσει το παιδί σας ή που απλά το κάνει «για πλάκα» μην έχοντας συναίσθηση των πιθανών συνεπειών. Σε μια τέτοια περίπτωση μιλήστε άμεσα με τους γονείς του θύτη καθώς και με τη διεύθυνση του σχολείου.

·        Για τέτοια προβλήματα μπορείτε να επικοινωνείτε με τη Γραμμή Βοηθείας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, στο τηλέφωνο χωρίς χρέωση 800 11 800 15, ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση help@saferinternet.gr. Η Γραμμή υλοποιείται από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και είναι ανοιχτή Δευτέρα - Παρασκευή, ώρες 9:00 – 15:00.

·        Προωθείστε μέσα στην οικογένεια ένα περιβάλλον που δεν ανέχεται την παρενόχληση.

·        Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους και πώς να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων. Όλοι μας αφήνουμε ηλεκτρονικά ίχνη στο Διαδίκτυο. Θυμηθείτε ότι ακόμη και τα ίδια σας τα παιδιά δεν είναι πάντα αγγελούδια!

Διαδίκτυο και υπερβολική ενασχόληση

help@saferinternet.gr του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.

·        Μάθετε στα παιδιά σας να κάνουν τακτικά διαλείμματα όταν είναι στον υπολογιστή, για να ξεκουράζονται τα μάτια τους.

·        Αφιερώστε λίγο από τον ελεύθερο χρόνο σας παίζοντας παρέα με το κάθε παιδί σας τα ηλεκτρονικά του παιχνίδια. Αν σας τρομάζουν τα περίπλοκα εικονικά περιβάλλοντα, ζητήστε από το παιδί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε τον τρόπο λειτουργίας τους.

·        Φροντίστε να παίζουν τα παιδιά σας σ’ έναν οικογενειακό χώρο, ώστε να μπορείτε να τα παρακολουθείτε.

·        Ενθαρρύνετέ τα να σας αναφέρουν παρενόχληση, εκφοβισμό, χρήση ανάρμοστης γλώσσας, δημοσίευση δυσάρεστου περιεχομένου ή προσκλήσεις για συναντήσεις εκτός παιχνιδιού.

·        Απομακρύνετε τα παιδιά από ένα παιχνίδι ή αλλάξτε την ταυτότητά τους, εάν το παιχνίδι ή ο τρόπος που εξελίσσεται κάνει εσάς ή τα παιδιά σας να αισθάνονται άβολα.

·        Όπως και στον πραγματικό κόσμο, έτσι και στον ψηφιακό τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν πως εάν παραβούν κάποιους συγκεκριμένους κανόνες που συνεπάγονται κυρώσεις, τότε μέσα από τα ηλεκτρονικά ίχνη που όλοι αφήνουμε θα μπορούν να εντοπιστούν οπουδήποτε στον κόσμο.

·          

Το εικονίδιο PEGI online: παράσχει στους ανήλικους καλύτερη προστασία έναντι πιθανού ακατάλληλου περιεχομένου στα διαδικτυακά παιχνίδια. Έτσι, τα παιχνίδια που ενσωματώνουν το PEGI Online έχουν την υποχρέωση να αφαιρούν από την ιστοσελίδα τους παράνομο και προσβλητικό περιεχόμενο που έχει δημιουργηθεί από χρήστες, τυχόν ανεπιθύμητους συνδέσμους, καθώς και να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία των νέων ατόμων και του ιδιωτικού τους απορρήτου κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας παιχνιδιού σε σύνδεση.

·        Πριν αγοράσετε κάποιο παιχνίδι, βεβαιωθείτε ότι είναι κατάλληλο για το παιδί στο οποίο απευθύνεται (σύστημα PEGI).         http://www.pegi.info/gr/

·        Θέστε κανόνες σχετικά με το χρόνο που θα μπορούν τα παιδιά σας να παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια.

Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα στη διεύθυνση www.saferinternet.gr

Που μπορώ να καταγγείλω ύποπτες σελίδες;

Εάν πιστεύετε ότι βρήκατε μια ιστοσελίδα στην οποία υπάρχει παράνομο υλικό, τότε σας προτρέπουμε να

έρθετε σε επαφή με την Ελληνική Ανοιχτή Γραμμή SafeLine.

Η SafeLine δέχεται καταγγελίες για ιστοχώρους (websites) ή υπηρεσίες νέων (newsgroups) που περιέχουν:

1. Εικόνες κακομεταχείρισης των παιδιών, οπουδήποτε στον κόσμο.

2. Ρατσιστικό και ξενοφοβικό περιεχόμενο που, κατά την άποψή σας, παραβαίνει την Ελληνική νομοθεσία.

3. Άλλο περιεχόμενο, παράνομο, κατά την άποψή σας.

Η SafeLine συνεργάζεται με τους Φορείς Παροχής Υπηρεσιών Διαδικτύου (ISP), το Ακαδημαϊκό Δίκτυο ΕΔΕΤ

και το Σχολικό Δίκτυο, Ερευνητικά και Πολιτιστικά Ιδρύματα, Ενώσεις Καταναλωτών και την Ελληνική

Αστυνομία για τον περιορισμό της ροής του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο.

Μπορείτε να επικοινωνείτε με την Safeline στο τηλέφωνο 211 9558450, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση report@safeline.gr ή μέσω του ιστοχώρου www.safeline.gr.

ΜΟΝΑΔΑ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ (Μ.Ε.Υ.)           

Β΄ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ

Αναφορικά με τον τύπο του αιτήματος, η πλειοψηφία των αιτημάτων αφορούσε σε θέματα εξάρτησης (37%), ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκονται τα αιτήματα αφορούσαν σε γενικές πληροφορίες για την ασφάλεια στο διαδίκτυο (32%). Στην τρίτη θέση, με ποσοστό 11%, αναδείχθηκε μια νέα κατηγορία που αφορά στα προβλήματα με τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης και ιδιαίτερα μέσω της διάσημης ιστοσελίδας «Facebook» (π.χ. ψευδή προφίλ). Αναλυτικά, το περιεχόμενο των αιτημάτων που υποβλήθηκαν στη Γραμμή έχει ως εξής:

ΤΥΠΟΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ	ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ	%
Εξάρτηση από το Διαδίκτυο	573	37%
Αναζήτηση πληροφοριών / συμβουλών	494	32%
Προβλήματα με Κοινωνικά Δίκτυα (π.χ. Ψευδή προφίλ)	171	11%
Κλοπή προσωπικών δεδομένων	74	5%
Επικίνδυνο περιεχόμενο	66	4%
Διαδικτυακή βία, εκφοβισμός	49	3%
Άλλο	49	3%
Οικονομικές απάτες	37	2%
Grooming	14	0,9%
Σεξουαλική παρενόχληση ανηλίκων	12	0,77%
Ανορεξία	11	0,71%
Εκβιασμός	5	0,32%
Πρόθεση για αυτοκτονία	4	0,26%