Και Εγώ Έχω Όνομα

Πριν λίγο καιρό ζητήθηκε από μία μαθήτρια του Γ.Ε.Λ. Ν.Ζίχνης, να γράψει μία έκθεση σχετικά με το θέμα της ενδοσχολικής βίας ή "μπουλινκ". Με ώριμη σκέψη και αντικειμενική ματιά η μαθήτρια συνέθεσε  το υπέροχο κείμενο που ακολουθεί.

Και Εγώ Έχω Όνομα

Μου είπε και έσκυψε το κεφάλι. Ντράπηκα. Ντράπηκα για τους συμμαθητές μου που μπόρεσαν να κάνουν κάτι τέτοιο, για τους καθηγητές μου που μπόρεσαν να το αγνοήσουν, για την ανατροφή, την κοινωνία, το σύστημα, την χαμένη ανθρωπιά, όλα. Γι’ αυτό δε θα σωπάσω. Η ενδοσχολίκή βία αυξάνει συνεχώς, όπως και η ανάγκη βοήθειας των θυμάτων – θυτών της. Το μπούλινκ δεν είναι ένας πρωτοεμφανιζόμενος σταρ που πήρε όλα τα βραβεία. Κάποιος του τα έδωσε. Είτε άμεσα είτε έμμεσα υπάρχουν υπαίτιοι της κατάστασης που υπάρχει, όχι μόνο στο δικό μας σχολείο, παντού. Είναι οι γονείς; Το σχολείο; Οι καθηγητές; Η κοινωνία;

Η ανατροφή που παρέχεται στο παιδί από την τρυφερή του ηλικία, τα πρότυπα και οι ιδέες που του περνάνε οι γονείς  θα το συντροφεύουν πιθανόν για μια ζωή. Όπως και τα συναισθήματα που δέχεται. Ένα παιδί παραμελημένο, σε ασταθές οικογενιακό περιβάλλον, ενδοοικογενιακής βίας, διαζευγμένων γονέων ίσως, θα συμφωνείτε, ότι σίγουρα μπορεί να το μεταφέρει και στο σχολείο. Το ίδιο συμβαίνει όμως και με το παιδί που παραμελήθηκε, το παιδί που ήθελε παιχνίδι , χρόνο, τρυφερότητα, αλλά οι γονείς είχαν τις δουλειές τους. Κανείς δεν είναι τέλειος θα μου πεις. Και με την κρίση ειδικά που έχει εκτοξεύσει το άγχος στα ύψη. Δυστυχώς όμως το χάος της καθημερινότητας μας απορροφά σε βαθμό που ξεχνάμε το απλά, απαραίτητα, φυσιολογικά.

Το σχολείο από την μεριά του... μάλλον  έπαψε να έχει μεριά. Ο κυριότερος χώρος τέτοιων συμβάντων που κρατάει την ανωνυμία του. Βέβαια τα σχολικά κτήρια, ειδικότερα σε μεγαλουπόλεις, μπορεί να είναι τεράστια και να φιλοξενούν χιλιάδες μαθητές, δεν ανταποκρίνεται όμως στις προσδοκίες τους. Οι καθηγητές, νοιαζόμενοι πλέον αποκλειστικά στο να βγάλουν την ύλη και το πιεσμένο τους πρόγραμμα. Οι ουσιαστικές σχέσεις δασκάλων – μαθητών , άστο μοιάζει να ξεκίνησα ανέκδοτο. Δεν είναι όμως καθόλου αστεία η τελική εικόνα με νταήδες και ψευτόμαγκες, βίας εις βάρος άλλων παιδιών και επιδίωξη της εξουσίας! Και καλά κλάφτα Χαράλαμπε. Το έργο λοιπόν, παίζεται καθημερινά και πρωταγωνιστές οι θύτες, τα θύματα και οι παρατηρητές.

Ακόμα μία,   χαιρετήστε την κοινωνία. Πόσο υπερήφανη θα είναι για τους πολίτες που έχει αναθρέψει. Αν μη τι άλλο, είναι από τους βασικότερους υπαιτίους του «φαινομένου» της ενδοσχολικής βίας. Γιατί η κοινωνία θρέφει τα παιδιά με τα πρότυπα που προβάλλει και θαυμάζει. Πρότυπα βιαιότητας, ανταγωνιστικότητας για το ποιος είναι ο καλύτερος, ποιος θα πάει μπροστά, ποιος θα ηγηθεί, θα είναι κουλ, μάγκας , μέσα στα πράγματα, κέντρο της προσοχής όλων. Και ποιος θα έιναι ο αποτυχημένος, αυτός που θα πατηθεί, για να ανέβουν άλλοι, ο περιθωριοποιημένος. Τα παιδιά έρχονται να τα μιμηθούν όλα αυτά σαν παραδείγματα συμπεριφοράς.

Όλα αυτά και ακόμα περισσότερα έρχονται να ολοκληρώσουν το μοτίβο των αιτιών της συμπεριφοράς των παιδιών. Η ποιο βασική λύση, γιατί εδώ θέλω να καταλήξω, βρίσκεται στο ίδιο μέρος με το πρόβλημα, το σχολείο. Δεν εννοώ το κτήριο. Το μπετόν δεν μπορεί να κάνει τίποτα ( αν και θα βοηθούσε να το ρίξουμε σε κάτι κεφάλια να ξυπνήσουν ). Αλλά σκεφτείτε αν οι καθηγητές έλυναν την σιωπή τους, χωρίς να φοβούνται την ευθύνη και θέλοντας πραγματικά να βοηθήσουν να αλλάξει αυτή η τραγική κατάσταση. Να βλέπουν, όχι μόνο να κοιτάζουν. Η απραγία δεν είναι λύση. Αν το αποφασίσουν μπορούν πολλά να κάνουν. Να έρθουν σε επαφή με τους γονείς των παιδιών, θυτών και θυμάτων και να πουν δυνατά το πρόβλημα. Να αναζητήσουν ψυχολόγους, οι οποίοι θα στελεχώσουν τα σχολεία και θα είναι ένας δίαυλος επικοινωνίας με τα παιδιά. Η γενικότερη συνήθεια απραγίας να σταματήσει και από τους ίδιους τους μαθητές.  Μπορεί να υπάρχει φόβος της ευθύνης και θυματοποίησης των ίδιων, αλλά σίγουρα δεν θα γυρίσουν σπίτι κλαίγοντας ούτε θα θέλουν να μην ξαναπατήσουν στο σχολείο. Το άτομο που το βιώνει αυτό θα μπορούσε να είναι παιδί σου, αδελφός σου, φίλος σου. Όλοι μαζί θα τα καταφέρουμε. Με κυρώσεις, τιμωρίες, ενημέρωση μέσω ειδικών για το θέμα της ενδοσχολικής βίας και τη διατήρηση ανοιχτής γραμμής με τα παιδιά, ώστε να ξέρουν πως δεν είναι μόνα. Μπορούν να μιλήσουν σε κάποιον, ο οποίος θα τους βοηθήσει.

Έχω να πω πολλά ακόμα, αλλά θα πω μόνο ένα. Μην μένετε παρατηρητές. Ο διπλανός σου δεν έιναι ο χοντρός, ο άσχημος, ο φυτούκλας, ο γυαλάκιας. Έχει όνομα. Είναι ο Γιάννης, ο Δημήτρης, η Κωνσταντίνα, εσύ, εγώ. Σεβάσου το.

Γκανταΐδου Λία
Συντάκτης άρθρου Μπούσουλας Ορφέας